Czyszczenie paneli fotowoltaicznych jest niezbędne, aby utrzymać ich pełną wydajność. Mimo tego wielu właścicieli wciąż ma wątpliwości co do samodzielnego mycia. Pojawiają się one głównie z obawy przed zniszczeniem fotowoltaiki i naruszeniem warunków gwarancyjnych modułów. Jakkolwiek zrozumiałe, takie podejście z pewnością przynosi więcej problemów niż pożytku. W niniejszym artykule omówimy najważniejsze kwestie związane z myciem paneli fotowoltaicznych oraz udzielimy praktycznych wskazówek dotyczących zachowania ich czystości w sposób bezpieczny i skuteczny. Przyjemnej lektury!
Czyścić czy nie czyścić?
Wokół tematu mycia paneli fotowoltaicznych pojawia się sporo różnych spekulacji. Wiele osób twierdzi, że instalacje powinny być „czyszczone” naturalnie (w trakcie opadów), bez użycia żadnych detergentów, ponieważ niszczą one powierzchnię urządzenia. Ponadto jeśli fotowoltaika jest zbudowana tak, aby pozostała na zewnątrz, to z pewnością producenci pomyśleli o tym, żeby zabrudzenia nie zakłóciły jej pracy. Prawda? Zwolennicy mycia uważają inaczej. Są oni zdania, że regularna pielęgnacja zapobiegnie potencjalnym usterkom, utrzymując jej pracę w optymalnym trybie. Pozwoli w pełni wykorzystać potencjał tego odnawialnego źródła energii.
Wskazania do mycia paneli
Zbyt częste mycie paneli fotowoltaicznych może uszkodzić ogniwa, ale jego brak, szczególnie przy instalacjach znajdujących się niedaleko kominów, doprowadzi z kolei do obniżenia pracy modułów. Czyszczenie z pewnością jest zalecane, kiedy zabrudzenia są bardzo widoczne lub instalacja zaczęła wytwarzać mniej energii. Należy kontrolować stopień zabrudzenia urządzenia szczególnie w okresie grzewczym, gdy w powietrzu znajduje się duża ilość dymu oraz pyłu, a także latem, kiedy ciepło i wiatr wysoko unoszą kurz czy nawet piasek. Instalacje położone niedaleko drzew często brudzą ptasie odchody – te z pewnością obniżą wydajność paneli, zwłaszcza jeśli będą występować w dużych ilościach.
Dlaczego panele fotowoltaiczne powinny być regularnie myte?
Ilość zabrudzeń spowodowanych długim pobytem na zewnątrz można samemu dostrzec na przykład na samochodzie. Samoczyszczenie poprzez eksponowanie auta na deszcz nie wystarczy, dlaczego więc miałoby być wystarczające dla paneli? Za stwierdzeniem, że powinniśmy myć instalacje, przemawiają przede wszystkim poniższe fakty.
- Pojawiające się naloty i osady mogą nie zostać całkowicie zmyte przez opady zewnętrzne.
- Pozostawiane na panelach zabrudzenia sprzyjają różnego rodzaju porostom.
- Brud jest po prostu nieestetyczny.
- Odpowiednia konserwacja zapewni dłuższe funkcjonowanie oraz trwałość całego systemu.
Jak prawidłowo myć panele fotowoltaiczne?
Aby samodzielnie czyścić panele fotowoltaiczne, należy użyć miękkiej szczotki lub gąbki – nawet w przypadku poważnych zabrudzeń! Myjki wysokociśnieniowe są absolutnie zakazane, ponieważ mocny strumień z łatwością zniszczy powłokę (a nawet strukturę) fotowoltaiki. Najlepsze środki do mycia to detergenty stworzone specjalnie dla takich instalacji. Zazwyczaj występują one w postaci koncentratu, który należy zmieszać z dużą ilością wody. Miłośnicy domowych sposobów polecają połączenie: jedna łyżka octu na jeden litr wody.
Czyszczenie paneli fotowoltaicznych powinno się przeprowadzić rano lub wieczorem – byle nie na słońcu. Zima nie jest dobrą porą na takie zadanie. Instalację należy myć 2 razy rocznie oraz gdy wystąpią na niej poważne zabrudzenia. Aby proces przebiegł bezpiecznie, podążaj za podanymi wytycznymi.
- Rozpocznij od usunięcia większych zanieczyszczeń.
- Delikatnie wyczyść powierzchnię paneli.
- Dokładnie spłucz panel i pozostaw do wyschnięcia. Zalecane jest użycie destylowanej, demineralizowanej wody.
- Upewnij się, że nie ma pozostałych śladów detergentu.
Kiedy skorzystać z usług fachowców?
Jak wspomniano wcześniej, samodzielne czyszczenie PV stwarza ryzyko awarii. Dlatego też profesjonalne usługi mycia paneli fotowoltaicznych są idealną, a w niektórych przypadkach konieczną alternatywą. Jeżeli instalacja jest duża i/lub znajduje się na dachu, wiedza oraz doświadczenie specjalistów będą nieocenione. Ponadto posiadają oni odpowiednie narzędzia, aby skutecznie oczyścić panele, minimalizując ryzyko uszkodzeń. Inny powód do skorzystania z takich usług stanowi zapewnienie, że czyszczenie zostanie wykonane zgodnie z zaleceniami producenta, jak również nie naruszy warunków gwarancji. Profesjonalne firmy mogą także wykryć ewentualne problemy techniczne podczas czyszczenia i zaproponować niezbędne naprawy.
Poważne błędy podczas czyszczenia PV
Najpoważniejszym błędem, który można popełnić podczas czyszczenia instalacji, jest opieranie się o panele. Panele fotowoltaiczne są zazwyczaj wykonane z delikatnych materiałów, bardzo podatnych na uszkodzenia pod wpływem nacisku. Należy też wspomnieć o potencjalnych zagrożeniach, takich jak oderwanie lub uszkodzenie połączeń elektrycznych. Do innych błędów należą:
- czyszczenie paneli podczas panowania wysokich temperatur albo przy bezpośrednim nasłonecznieniu – szybko wysychająca woda oraz detergenty pozostawią wtedy smugi i plamy na powierzchni;
- używanie agresywnych bądź silnie korozyjnych detergentów;
- stosowanie twardej wody – pozostawia ona osady;
- niedostateczna częstotliwość czyszczenia – nagromadzone, trwałe zabrudzenia obniżają wydajność instalacji fotowoltaicznej.
Innowacje w dziedzinie pielęgnacji paneli fotowoltaicznych
W ostatnich latach rozwijane są innowacyjne technologie mające na celu zautomatyzowanie procesu czyszczenia paneli fotowoltaicznych. Jednym z aktualnych przykładów jest wykorzystanie prawa Coulomba, czyli oddziaływania na siebie ładunków elektrycznych. Inżynierzy MIT (Instytut Technologii w Massachusetts) w 2022 opracowali technologię opartą na działaniu specjalnej elektrody poruszającej się po powierzchni instalacji – wytworzony przez nią ładunek sprawia, że kurz sam odchodzi z paneli. Oprócz tego coraz więcej producentów obecnie wykorzystuje powłokę grafenową, która pozwala na rozkład drobnych zabrudzeń organicznych. Dynamiczny rozwój branży fotowoltaicznej z pewnością niedługo zaowocuje stworzeniem całkowicie bezobsługowych paneli.
Co w przypadku uszkodzenia fotowoltaiki podczas mycia?
Czasem mimo zachowania środków bezpieczeństwa i tak dochodzi do uszkodzenia instalacji podczas mycia. Co w takiej sytuacji należy zrobić?
- Zatrzymaj pracę: natychmiast zatrzymaj pracę nad czyszczeniem. Jeśli to możliwe, wyłącz panele, aby uniknąć dalszych uszkodzeń elektrycznych lub okaleczeń.
- Oceń uszkodzenia: dokładnie zbadaj ich rodzaj oraz zakres. Sprawdź, czy panel ma pęknięcia, zadrapania bądź inne widoczne defekty.
- Skontaktuj się z profesjonalistą: tylko on może przeprowadzić prawidłową ocenę i podjąć niezbędne działania naprawcze.
- Zgłoś szkodę: jeżeli uszkodzenie paneli fotowoltaicznych jest objęte ubezpieczeniem, zgłoś szkodę swojemu dostawcy ubezpieczeń.
Niestety czasem o wiele bardziej opłaca się wymienić instalację niż ją naprawić.
Czyszczenie paneli fotowoltaicznych to kluczowy element utrzymania ich pełnej wydajności. Mimo potencjalnego ryzyka naruszenia instalacji należy podkreślić, że unikanie tego procesu może nawet doprowadzić do poważnych zniszczeń. Zaleca się więc regularną kontrolę stopnia zabrudzenia urządzenia, zwłaszcza w okresach obfitujących w zanieczyszczenia wynikające z warunków atmosferycznych. Samodzielne mycie fotowoltaiki nie jest wymagające, a za to usługi profesjonalistów są łatwo dostępne. Ostatecznie jednak decyzja o czyszczeniu bądź nieczyszczeniu zawsze leży po stronie właścicieli.